Γιατί δεν είμαστε ευτυχισμένοι όταν πετυχαίνουμε τους στόχους μας;

Το να πιστεύουμε το πώς θα αισθανόμαστε στο μέλλον όταν θα έχουμε πετύχει πότε το ένα και πότε το άλλο… είναι εντελώς παράλογο.

Όλοι μας θυμόμαστε κάποια φορά που πετύχαμε κάποιον από τους στόχους μας και δεν αισθανθήκαμε τόσο χαρούμενοι όσο προσδοκούσαμε. Η ικανότητά μας να εκτιμούμε και να προβλέπουμε την διάρκεια και την ένταση των θετικών ή αρνητικών συναισθημάτων μας στο μέλλον είναι ανύπαρκτη.

Αλλά εμείς νομίζουμε ότι είμαστε καλοί σε αυτό. Η φαντασία μας συχνά μας κάνει να πιστεύουμε ότι η ζωή μας θα αλλάξει ξαφνικά προς το καλύτερο (ή προς το χειρότερο) εάν συμβεί κάτι. Π.χ.: οι φοιτητές πιστεύουν ότι η απόκτηση του πτυχίου τους θα αλλάξει μαγικά τα επίπεδα ευτυχίας τους και εκατομμύρια γυναίκες και άνδρες σε όλο τον κόσμο είναι σίγουροι ότι ο γάμος θα κάνει τη ζωή τους καλύτερη.

Η πραγματικότητα μας διαψεύδει. Μόλις πάρουμε το πτυχίο μας, ή βάλλουμε το δαχτυλίδι του γάμου συνειδητοποιούμε ότι η ζωή παραμένει ίδια και δεν έχει αλλάξει και πολύ ούτε εξωτερικά ούτε εσωτερικά. Τα πράγματα ή γεγονότα που πιστεύαμε ότι θα μας κάνουν εξαιρετικά ευτυχισμένους και θα αλλάξουν τη ζωή μας καταλήγουν φυσιολογικά και έχουν σύντομη διάρκεια. Το ίδιο συμβαίνει κι όταν πιστεύουμε ότι θα χρειαστεί πολύ περισσότερος χρόνος για να συνέλθουμε από άσχημα γεγονότα και καταστροφές από ό,τι συμβαίνει στην πραγματικότητα.

Με άλλα λόγια, υπερεκτιμούμε τη ζημιά των αρνητικών καταστάσεων και την αξία των θετικών εμπειριών.

Η αγορά του αυτοκινήτου των ονείρων σας σίγουρα θα σας κάνει ευτυχισμένους, αλλά το αποτέλεσμα δεν θα είναι τόσο διαρκές και έντονο όσο νομίζετε. Η ευτυχία σας θα κρατήσει ελάχιστα και σύντομα θα οδηγείτε το «αυτοκίνητο των ονείρων» σας χωρίς καν να το βλέπετε.

Το ίδιο ισχύει για την απόκτηση της δουλειάς των ονείρων σας, την επιτυχία σε εξετάσεις ή τη συνάντηση της αδελφής ψυχής σας. Και τότε συνειδητοποιείτε ότι όλες οι “μεγάλες στιγμές” στη ζωή σας δεν ήταν τόσο σημαντικές. Μπορεί να έχουν διαμορφώσει την προσωπικότητά σας και τις καθημερινές σας συνήθειες, αλλά δεν άλλαξαν πραγματικά τη ζωή σας.

Όπως τα παιδιά. Όταν θέλουν ένα νέο παιχνίδι, σας λένε πόσο πολύ το θέλουν και ότι είναι το μόνο παιχνίδι στον κόσμο με το οποίο θέλουν να παίξουν. Μόλις όμως πάρουν το παιχνίδι, χρειάζονται τρεις ημέρες για να βαρεθούν και να αναζητήσουν το επόμενο.

Βάζουμε λοιπόν υπερβολική συναισθηματική σημασία σε λάθος πράγματα. Θέλουμε να έχουμε λάθος πράγματα και προσπαθούμε να αποφύγουμε τα λάθος πράγματα επειδή δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε σωστά τον αντίκτυπό τους στη ζωή μας.

Δεν είναι ότι δεν θα είστε ευχαριστημένοι με το νέο σας αυτοκίνητο ή ένα στόχο που επιτύχατε. Φυσικά, θα νιώσετε υπέροχα εκείνες τις στιγμές. Αλλά το επίπεδο του ενθουσιασμού και της ευτυχίας σας δεν θα διαρκέσει για όσο υποθέτατε.

Το πρόβλημα είναι ότι παίρνουμε αποφάσεις στο παρόν με βάση τις προβλέψεις για το πώς θα νιώσουμε στο μέλλον. Και αυτές οι προβλέψεις και αποφάσεις διαμορφώνουν τελικά τον τρόπο που ενεργείτε και τα αποτελέσματα που δημιουργείτε. Για παράδειγμα, μπορεί να φοβάστε μήπως απορριφθείτε επειδή υποθέτετε ότι η άρνηση θα σας πονέσει, οπότε δεν κάνετε αυτή τη σημαντική κλήση που πρέπει να κάνετε επειγόντως.

Η πραγματικότητα είναι ότι οι απορρίψεις πονάνε, αλλά δεν πονάνε τόσο όσο νομίζεις. Θα συνεχίσεις τη ζωή σου και δεν θα το σκέφτεσαι τόσο πολύ χρόνο όσο θα περίμενες.

Επίσης, υπερβάλλουμε για το πόσο άσχημα θα είναι εάν απογοητεύσουμε κάποιον και έτσι γινόμαστε ευχάριστοι άνθρωποι, δουλεύουμε πολλές ώρες και παραμελούμε την ευημερία μας, για να αποφύγουμε να νιώθουμε άσχημα και να μην απογοητεύσουμε κάποιον.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

1. Όταν σκεφτόμαστε γεγονότα (ή συναισθήματα) στο μέλλον, αγνοούμε μεγάλα κομμάτια της ζωής μας και επικεντρωνόμαστε μόνο στη συγκεκριμένη κατάσταση.

Αυτός είναι επίσης ο λόγος που τείνουμε να λέμε ναι σε εκδηλώσεις και προσκλήσεις στο μέλλον και αργότερα να μετανιώνουμε για τις αποφάσεις μας. Αν σας ζητηθεί π.χ. να προγραμματίσετε μια συνάντηση αυτήν την εβδομάδα, μπορεί να πείτε όχι επειδή το ημερολόγιό σας είναι ήδη γεμάτο και έχετε άλλες προτεραιότητες. Αλλά αν σας ζητηθεί να προγραμματίσετε μια συνάντηση σε δύο μήνες, το ημερολόγιό σας μπορεί να φαίνεται ακόμα άδειο και θα μπείτε στον πειρασμό να πείτε ναι. Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι ότι το ημερολόγιό σας θα γεμίσει ούτως ή άλλως και σε δύο μήνες από τώρα, θα είστε τόσο απασχολημένοι όσο είστε και τώρα.

Μπορεί να νομίζετε ότι η αγορά του ονειρεμένου σας αυτοκινήτου θα αλλάξει ολόκληρη τη ζωή σας, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζωής σας θα παραμείνει το ίδιο.

Τα άσχημα πράγματα θα συνεχίσουν να συμβαίνουν και η καθημερινή ζωή πιθανότατα θα επισκιάσει την ευτυχία σας νωρίτερα από ό, τι θα περίμενε κανείς. Με την πάροδο του χρόνου, θα συνηθίσετε στο status quo σας (π.χ. το νέο σας αυτοκίνητο ή τη δουλειά των ονείρων σας) και θα το αποδεχτείτε ως το «κανονικό».

Στατιστικά , οτιδήποτε συνέβη πριν από τρεις μήνες δεν έχει αντίκτυπο στο πόσο ευτυχισμένος αισθάνεστε αυτήν τη στιγμή.

2. Υπάρχουν δύο τύποι ευτυχίας.

Ο παραδοσιακός τύπος ευτυχίας είναι η φυσική ευτυχία: Νιώθουμε καλά επειδή παίρνουμε αυτό που θέλαμε ή πετυχαίνουμε αυτό για το οποίο δουλέψαμε.

Υπάρχει όμως και ένας δεύτερος, εξίσου ισχυρός τύπος ευτυχίας που όλοι χρησιμοποιούμε αλλά δεν γνωρίζουμε. Ονομάζεται συνθετική ευτυχία.

Ως άνθρωποι, έχουμε μια φυσική τάση να εκλογικεύουμε κακές καταστάσεις. Όταν συνειδητοποιήσουμε ότι κάναμε ένα λάθος, ψάχνουμε αμέσως γιατί δεν είναι τόσο κακό και πώς μπορεί να έχει οδηγήσει σε κάτι καλό.

Όταν συμβαίνει κάτι κακό, αναζητούμε αιτίες που αμβλύνουν τις αρνητικές επιπτώσεις. Και αν δεν πάρουμε αυτό που θέλαμε, προσπαθούμε να εκλογικεύσουμε το αποτέλεσμα για να αλλάξουμε το πώς αισθανόμαστε για αυτό.

Αυτό μας κάνει να νιώθουμε καλύτερα για τον εαυτό μας γιατί εξουδετερώνουμε υποσυνείδητα τις αρνητικές εμπειρίες.

Αυτό που είναι συναρπαστικό είναι ότι δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ φυσικής ευτυχίας και συνθετικής ευτυχίας. Και τα δύο σε κάνουν εξίσου ευτυχισμένο.

Η λύση;

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος είναι να δημιουργήσετε τη συνήθεια να βλέπετε το δάσος κι όχι το δέντρο.

Δηλαδή κάθε φορά που οραματίζεστε ένα θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα, βεβαιωθείτε ότι έχετε επίγνωση όλων των συνιστωσών αυτής της κατάστασης. Πώς θα αλλάξει πραγματικά τη ζωή σας η οδήγηση του αυτοκινήτου των ονείρων σας ή η εργασία στην εταιρεία των ονείρων σας; Πώς θα αισθανθείτε μετά από μια εβδομάδα, ένα μήνα, ένα χρόνο; Πώς θα είναι μετά από πέντε ή δέκα χρόνια; Ποιες πτυχές της ζωής σας θα αλλάξει και ποιες θα μείνουν ανεπηρέαστες;

Για παράδειγμα, το αυτοκίνητο των ονείρων σας μπορεί να σας κάνει να νιώσετε υπέροχα επειδή είναι σύμβολο επιτυχίας, αλλά δεν θα διορθώσει προβλήματα στη σχέση σας ή στην δουλειά σας ή την οικογένειά σας. Δεν θα διορθώσει ή θα αλλάξει το πώς αισθάνεστε για τον εαυτό σας βαθιά μέσα σας.

Να έχετε ρεαλιστική άποψη. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να μην εξαρτάτε την ευτυχία σας από μελλοντικά επιτεύγματα ή απώλειες και να επικεντρωθείτε σε αυτό που έχετε τώρα .

Φυσικά, πρέπει να προσπαθείτε για πρόοδο και να μην κάνετε λάθη επίτηδες, αλλά η ζωή είναι ευκολότερη όταν εκτιμάτε αυτό που έχετε και καλωσορίζετε όλες τις βελτιώσεις ως προσθήκη.

Ονειρευτείτε μεγάλα, κάντε μεγάλα, παλέψτε για τους στόχους σας, αλλά λάβετε υπόψη ότι τα επιτεύγματα ή οι αποτυχίες σας δεν πρέπει να καθορίζουν το πώς αισθάνεστε για τον εαυτό σας και τη ζωή σας.

Αντ ‘αυτού, αναζητήστε το καλό στο κακό και χρησιμοποιήστε τη συνθετική ευτυχία προς όφελός σας. Ανεξάρτητα από το πόσο καλό ή κακό είναι κάτι, πάντα θα επιστρέψετε στο «κανονικό» αρκετά γρήγορα. Αυτό μπορεί να ακούγεται απογοητευτικό, αλλά στην πραγματικότητα είναι υπέροχο γιατί σημαίνει ότι μπορείτε να περάσετε τη ζωή σας με μια αίσθηση χαράς και παιχνιδιάρικης συμπεριφοράς χωρίς να ασκείτε υπερβολική πίεση στον εαυτό σας και στους άλλους.

Η συντακτική ομάδα του Α.Λ.Π.